Cách giảm rủi ro và chọn người phù hợp trong phỏng vấn tuyển dụng

Phỏng vấn không chỉ là lúc nhà tuyển dụng đánh giá ứng viên, mà còn là thời điểm then chốt để nhận diện liệu ứng viên có thực sự phù hợp với doanh nghiệp hay không. Việc trao đổi thẳng thắn, làm rõ những điểm “không phù hợp” ngay từ đầu sẽ giúp giảm rủi ro tuyển dụng và đảm bảo sự gắn bó lâu dài sau này.

Phỏng vấn tuyển dụng là gì? 

Phỏng vấn tuyển dụng là quá trình trao đổi giữa nhà tuyển dụng và ứng viên nhằm tìm hiểu sâu hơn về năng lực, kinh nghiệm, thái độ và mức độ phù hợp của ứng viên với công việc và môi trường doanh nghiệp. Đây là giai đoạn quyết định trong quy trình tuyển dụng, giúp doanh nghiệp chọn lọc được những cá nhân phù hợp nhất, đồng thời hạn chế tối đa các rủi ro về nhân sự trong tương lai.

Vai trò của phỏng vấn trong việc giảm rủi ro tuyển dụng

1. Giúp đánh giá thực tế năng lực thay vì chỉ dựa trên CV

CV có thể đẹp, nhưng thực tế làm việc mới là điều quan trọng. Phỏng vấn trực tiếp giúp nhà tuyển dụng kiểm tra sự trung thực, khả năng giải quyết vấn đề và cách ứng viên phản ứng với tình huống cụ thể. Từ đó tránh được tình trạng “trúng tuyển nhầm người” chỉ vì hồ sơ ấn tượng.

2. Xác định mức độ phù hợp với văn hóa doanh nghiệp

Ứng viên giỏi chưa chắc đã phù hợp với doanh nghiệp. Phỏng vấn là cơ hội để phát hiện những điểm chệch giữa giá trị cá nhân và văn hóa tổ chức. Chẳng hạn, một người quá cầu toàn có thể gặp khó khăn khi vào môi trường startup nhanh và linh hoạt.

3. Phát hiện những dấu hiệu cảnh báo từ ứng viên

Qua cách trả lời và thái độ trong phỏng vấn, nhà tuyển dụng có thể nhận thấy các dấu hiệu như dễ mất kiểm soát cảm xúc, đổ lỗi cho người khác, thiếu tinh thần cầu tiến – đây là những yếu tố dễ dẫn đến mâu thuẫn hoặc nghỉ việc sớm.

Cách khai thác giá trị thật sự của ứng viên trong phỏng vấn

1. Tập trung vào trải nghiệm tiêu cực để hiểu rõ giá trị cá nhân

Thay vì chỉ hỏi “điều gì khiến bạn tự hào nhất?”, hãy hỏi “bạn từng không hài lòng với điều gì ở công ty cũ?”. Câu trả lời sẽ cho thấy ranh giới giá trị, điều ứng viên không thể chấp nhận, và từ đó hiểu rõ hơn về con người thật của họ.

2. Đặt câu hỏi về “điều không thích” thay vì chỉ hỏi “điều yêu thích”

Việc chia sẻ “tôi không thích môi trường ồn ào, thiếu tôn trọng giờ giấc” có giá trị sàng lọc rất cao. Nếu doanh nghiệp không thể đáp ứng điều đó, cả hai bên có thể nhận ra sớm sự không phù hợp và tránh được mâu thuẫn về sau.

3. Quan sát cách ứng viên phản ứng với áp lực và sự khác biệt

Khi bàn về một tình huống không như ý, ứng viên phản ứng ra sao? Có giữ được sự bình tĩnh, khách quan hay chuyển sang chỉ trích? Phản ứng ấy phản ánh tư duy, mức độ chuyên nghiệp và khả năng thích ứng với môi trường công việc thực tế.

Chia sẻ rõ ràng về những điều thật khi phỏng vấn ứng viên 

1. Cụ thể hóa những nguyên tắc hoặc thói quen không chấp nhận

Ví dụ: “Chúng tôi không tổ chức tiệc rượu”, “Chúng tôi không chấp nhận việc gọi nhân viên bằng đại từ thiếu tôn trọng”. Việc nêu rõ các giới hạn này sẽ giúp ứng viên chủ động quyết định tiếp tục ứng tuyển hay không.

2. Chủ động chia sẻ về “người không phù hợp với công ty”

Thay vì nói rằng “chúng tôi thích người năng động”, hãy nói rõ: “Người chỉ làm việc khi có KPI áp lực cao sẽ gặp khó khăn ở đây, vì chúng tôi đề cao sự tự chủ.” Cách tiếp cận này thực tế, rõ ràng và giúp sàng lọc hiệu quả.

3. Khuyến khích ứng viên tự đánh giá sự tương thích

Khi doanh nghiệp chia sẻ các nguyên tắc cứng, ứng viên sẽ có cơ hội tự hỏi: “Mình có chịu được không?”, “Có phù hợp không?”. Từ đó, tránh được việc ứng viên vào làm rồi lại thấy vỡ mộng.

Tạo không gian đối thoại chân thực để xác định sự phù hợp văn hóa

1. Tránh “diễn” quá nhiều – khuyến khích đối thoại 2 chiều

Phỏng vấn không phải là sân khấu cho ứng viên “diễn” và nhà tuyển dụng “soi”. Hãy tạo không khí trò chuyện, chia sẻ – để cả hai hiểu rõ về nhau hơn.

2. Lắng nghe cả những điểm tiêu cực ứng viên chia sẻ

Khi ứng viên nói thật về điều từng làm họ thất vọng, bạn sẽ thấy được cách họ nhìn nhận vấn đề, xử lý xung đột và điều gì họ thực sự trân trọng trong môi trường làm việc.

3. Dựa vào sự “đồng điệu trong điều không thích” để quyết định

Có thể bạn và ứng viên không cùng sở thích, nhưng nếu bạn đều không thích sự thiếu tôn trọng, không thích văn hóa giấu dốt, không thích họp vô nghĩa – đó chính là nền tảng vững chắc cho sự hợp tác lâu dài.

Kết luận

Phỏng vấn không phải là lúc để “trình diễn bản thân hoàn hảo”, mà là cơ hội để cả nhà tuyển dụng lẫn ứng viên hiểu được liệu hai bên có thể đồng hành lâu dài hay không.

Thay vì chỉ hỏi những điều hào nhoáng, hãy đào sâu vào những điều mà cả hai không chấp nhận được. Bởi sự chia sẻ về “điều không muốn làm”, “điều khiến mình mệt mỏi” sẽ cho thấy mức độ tương thích thực sự.

Giống như trong hôn nhân – đôi khi, điều giữ chân con người với nhau không phải là sự yêu thích, mà là sự đồng cảm trong những điều họ cùng không thể chịu đựng.

Đọc thêm: Đánh giá ứng viên hiệu quả giúp ngăn ngừa rủi ro tuyển dụng